Laatst werd mij gevraagd of ik tips had over HSP en zwangerschap. Dit bracht mij op het idee om een blog te schrijven over de kraamtijd, en is daarom speciaal geschreven voor hoogsensitieve aanstaande moeders. De geboorte van een kind is een speciale gebeurtenis, maar deze grote verandering kan tegelijkertijd ook een rollercoaster van emoties en prikkels zijn. In deze bijzondere periode is het dus noodzakelijk dat de moeder zo comfortabel mogelijk kan herstellen. In hoeverre er bij hoogsensitieve moeders tegemoetgekomen wordt aan hun hoogsensitieve behoeftes speelt daarin een grote rol. In deze blog ga ik in op een aantal punten die belangrijk zijn voor jou als hoogsensitieve moeder in je kraamtijd. Veel leesplezier!
It is all about you!
Om maar te beginnen met het belangrijkste: jouw kraamtijd zou helemaal in het teken van jouw welzijn (en je kersverse gezin) moeten staan. Je bent 9 maanden zwanger geweest, je hebt net een bevalling achter de rug, je hebt te maken met hormoonschommelingen, je maakt voor het eerst de transitie naar het ouderschap of je bestaande gezinsdynamiek verandert doordat er een kind bij gekomen is, mogelijk start je borstvoeding op, enzovoort. Tel daarbij op dat al deze ervaringen prettig of minder prettig kunnen verlopen. In ieder geval kan gezegd worden dat het nogal wat is (vaak hoe mooi ook). Zeker voor HSP’s geldt dat er genoeg verwerkingstijd en rust nodig is om dit zowel emotioneel als fysiek goed te verwerken.
Verwachtingen van anderen
Helaas hoor je regelmatig verhalen van nieuwe ouders die te maken krijgen met familieleden en/of vrienden die hun eigen verwachtingen en behoeften subtiel of minder subtiel opdringen. Dit is vaak niet met slechte bedoelingen. Bij veel mensen bestaat er een bepaald beeld van hoe de kraamtijd zou moeten zijn. Bijvoorbeeld: “De naaste familie ziet het kind meteen na de geboorte.” Er kunnen ook eigen verwachtingen of wensen spelen. Bijvoorbeeld: “Als mijn dochter een kind krijgt, dan wil ik er veel zijn.” Of worden eigen ervaringen geprojecteerd van wat zij zelf fijn hebben gevonden. Bijvoorbeeld: “Het is fijn als er in je kraamtijd allerlei vrienden langs komen om in huis te helpen (want ik vond dat fijn).”
De omgeving is dus simpelweg vaak dolenthousiast om de baby te ontmoeten en wil graag helpen, maar ondanks al deze goede en lieve bedoelingen worden kersverse ouders zo nog weleens omvergelopen in wat ze eigenlijk zelf willen en nodig hebben. Zeker als hoogsensitieve moeder, vader of als hoogsensitief stel kan het lastig zijn om op te komen voor je behoeften omdat je voelt dat anderen het goed bedoelen en je je misschien ook niet zeker voelt in dat je iets anders wilt of nodig hebt dan de meeste anderen. Zeker als je van anderen te horen krijgt dat ze teleurgesteld zijn door jouw/jullie keuzes rond de kraamtijd, kan dat twijfels en stress veroorzaken in een periode waarin je dit echt niet kunt gebruiken. Echter mag je vertrouwen op het volgende: de verwachtingen en behoeften van anderen staan in deze tijd echt op de tweede plaats. Jullie krijgen een baby en niet je familie en/of vrienden. Vanuit daar kun je comfortabeler worden met je ruimte innemen.
Omgaan met overprikkeling en stress
Een zwangerschap, bevalling en het hebben van een baby zijn per definitie bronnen van prikkels. Er verandert veel in je lichaam en je leven, en dit kost energie. De toegenomen hoeveelheid prikkels maakt je gevoeliger voor overprikkeling. Dit hoeft echter niet te betekenen dat je (constant) overprikkeld hoeft te raken! Je beste vriend hierbij is het creëren van een sterke basis. Dit betekent praktisch gezien een goede zelfzorg routine, voldoende rust, goed contact met je emoties en behoeften, en duidelijke grenzen. Dit bereik je door te weten wat jou ontspant en energie geeft, door voldoende tijd in te plannen voor deze dingen, je behoeften te prioriteren, waar mogelijk rust te nemen en bewust te zijn van wanneer iets of iemand je een slecht gevoel geeft. Vervolgens kan het helpen dit te bespreken met iemand, bijvoorbeeld je partner, om zo snel mogelijk tot een oplossing te komen.
Hulp
Het is raadzaam om samen met je partner voor de bevalling een inschatting te maken van hoeveel hulp je verwacht nodig te hebben. Hoewel dit lastig in te schatten kan zijn, heb je misschien wel een idee van wat mogelijk nodig is en zo kun je dit op tijd regelen. Denk hierbij aan hulp van familie en vrienden of betaalde hulp zoals een schoonmaakster. Houd er hierbij rekening mee dat jij de eerste tijd nog herstellende bent van de bevalling, mogelijk je handen vol hebt aan het opstarten van de borstvoeding en bewegingsbeperkingen hebt. Ook is het belangrijk om te bedenken welke hulp je misschien niet fijn vindt. Hulp is pas hulp als je het fijn vindt; je moet er geen stress van krijgen. Zo vindt de een het bijvoorbeeld heerlijk om veel hulp in huis te hebben van vrienden en familie, terwijl dit de ander gigantisch kan overprikkelen. Het kan wel helpen om open te staan voor wat de ervaring je uiteindelijk leert. Misschien dacht je dat je bepaalde hulp wel/niet nodig had en bedenk je je uiteindelijk in je kraamtijd. Dat is ook helemaal oké. Sommige dingen kun je pas weten wanneer je ze echt ervaart, vooral wanneer je voor het eerst moeder wordt.
De kraamtijd vorm geven
Het kan daarnaast erg helpen om voor de bevalling samen met je partner alvast andere zaken met betrekking tot de kraamtijd te bespreken. Denk hierbij aan onderwerpen als:
- Wanneer denk je bezoek te willen ontvangen, en hoe verschilt dit per categorie (familie, vrienden, kennissen, collega’s, etc.)?
- Heb je ideeën over hoe je het bezoek wilt vormgeven? Bijvoorbeeld: een kraamfeest, wie regelt alles rond het kraambezoek, etc.
- Welke regels wil je handhaven rond de baby? Denk hierbij bijvoorbeeld aan het kussen van de baby, bezoek van zieke mensen wel of niet weigeren, etc.
- Welke dingen helpen te ontprikkelen en herstellen? Hoe kunnen deze dingen ingepland worden?
- Wie doet wat?
- Zijn er bepaalde prikkels waar je slecht tegen kunt? Denk bijvoorbeeld aan weinig slaap. Zijn er manieren om dit te verzachten?
Hierbij geldt ook: sommige dingen kun je niet weten voordat je ze ervaart. Een globaal plan kan je rust geven en verder kun je je laten leiden door je (sterke) intuïtie in het proces en zo nodig bijstellen.
Voor alle hoogsensitieve moeders die deze blog lezen: ik wens je een hele fijne kraamtijd toe die bij jou, je gezin en je kindje past. Vertrouw op jezelf. Jij weet als allerbeste wat goed is voor jou en je gezin. Er komt genoeg op je af, waarschijnlijk met de nodige lach en traan, dus sta jezelf in ieder geval toe zo goed mogelijk voor jezelf te (laten) zorgen op een manier die bij jou past.
HSP-coaching
Mijn HSP-coaching is gericht op het versterken van je natuurlijke talenten die samengaan met je hoogsensitiviteit, en op het verminderen van de lastkant. Zo kom jij in je kracht te staan en dat vind ik de mooiste transformatie die er is. Ben je nieuwsgierig geworden naar de coachingsmogelijkheden van Hoogsensitief Online? Plan dan gratis een klikgesprek in via de tool. Ik hoop je snel te mogen ontmoeten!
Liefs, Nore
* Deze blog is geschreven vanuit het perspectief van het hebben van een partner. Als je die niet hebt, kun je de inhoud alleen voor jezelf lezen of samen met een andere belangrijke persoon.