Te gevoelig?

Misschien herken je je wel in het volgende: Het complex van ‘té gevoelig’ gevonden worden. Onderzoeker Elaine Aron stelt dat veel HSP’s ditzelfde complex hebben door gelijksoortige ervaringen. De ‘te’ van te gevoelig zegt het eigenlijk al, er is een negatieve lading aan verbonden.

Veel HSP’s krijgen vanaf jonge leeftijd al regelmatig de volgende soort opmerkingen naar hun hoofd geslingerd: ‘Je stelt je aan!’, ‘doe niet zo overgevoelig’, ‘je vat ook altijd alles zo heftig op’, ‘jij kan ook nergens tegen’ en ‘stoere jongens huilen niet’. Dit soort opmerkingen kunnen gaan over uiteenlopende soorten gevoeligheden. Van bijvoorbeeld niet tegen harde muziek kunnen tot sneller en/of heviger geëmotioneerd raken. 

Opmerkingen en je zelfbeeld 

Al die opmerkingen hebben gemeen dat ze op jou (zeker als je nog jong bent) de boodschap overbrengen dat jouw gevoeligheid te veel is. Dat jouw gevoeligheid volgens anderen iets negatiefs is, en dat er dus iets ‘niet goed’ is aan jou. En dat je dit dus zou moeten veranderen om ‘beter’ te zijn. Dit komt hard aan, ook omdat kernfiguren, zoals ouders, familieleden of leraren meestal dit soort opmerkingen maken. Je trekt het je natuurlijk aan hoe deze personen je zien, zeker als HSP! Als jong kind neem je wat belangrijke anderen over jou zeggen aan als waar, omdat je nog je beeld over jezelf en de wereld aan het ontwikkelen bent. Nare opmerkingen over je gevoeligheid gaan deel uitmaken van je zelfbeeld – hoe je jezelf ziet en waardeert. Gevoelig zijn wordt geïnternaliseerd als gebrek.

Ouders, leraren en andere volwassenen bedoelen het vaak niet slecht, en zelfs juist goed. Echter, voor een hoogsensitief kind is het niet goed als zijn/haar gevoeligheid wordt benaderd in de opvoeding of op school als een gebrek waar het kind ‘overheen moet komen’. Het is beter om een hoogsensitief kind positief te stimuleren om te interacteren met de wereld op een manier waarbij de hoogsensitieve eigenschappen iets positiefs zijn en waar rekening mee gehouden wordt.

Je ware zelf verbergen 

De kern van waarom de ‘te gevoelig’ opmerkingen zo kwetsend en potentieel traumatisch zijn is dat veel HSP’s aanvoelen dat het een aanval is op iets wat ze niet kunnen veranderen. Daarom voelt het als een aanval op wie je bent. Gezien hoogsensitiviteit een aangeboren karaktereigenschap is die vaststaat, is de reactie van kinderen hier vaak op om gevoelig zijn zoveel mogelijk te verbergen voor anderen door te proberen net zoals anderen te zijn. De keerzijde hiervan is niet alleen dat iemand zo niet zijn ware zelf kan zijn.

Veel HSP’s leren zo ook van jongs af aan om niet naar hun emoties en behoeften te luisteren en deze te uiten. Dit gebeurt uit angst dat anderen je te veel of te gevoelig vinden, en alle negatieve eigenschappen die daarmee geassocieerd worden. Dit wegstappen van jezelf leidt tot overprikkeling, overbelasting en stress. Voorbeelden hiervan zijn een afspraak niet voor een tweede keer op rij durven afzeggen terwijl je heel moe en overprikkeld bent uit angst dat je vrienden je kwetsbaar vinden. Of niet durven aangeven op je werk dat je de sterk wisselende roosters heel stressvol vindt. Bijvoorbeeld uit angst dat anderen je neurotisch vinden.

Twijfel aan je eigen waarneming 

Een context waarin HSP’s ook regelmatig onterecht verweten worden ‘te gevoelig’ te zijn betreft het oppikken van onderliggende spanningen in situaties of relaties. Het is belangrijk om te benoemen dat het zeker niet zo is dat HSP’s altijd haarfijn juist zitten. Maar het gevoeliger zijn voor het subtiele kan er wel voor zorgen dat HSP’s gemiddeld gezien vaak beter en sneller aanvoelen als iets niet goed zit. Als je benoemt wat anderen nog niet opgepikt hebben kan dit leiden tot weerstand en een negatieve reactie. Bijvoorbeeld: ‘Je maakt weer eens van niets een probleem’. Hierdoor ga je twijfelen aan je eigen waarneming. Dit kan een negatief effect hebben op het serieus nemen van je eigen perceptie, gevoelens en grenzen.

Nieuw positief kader

Al met al kan het dus voor een HSP behulpzaam zijn om je te verdiepen in je hoogsensitieve eigenschappen. Dit kan je helpen je hoogsensitiviteit in een nieuw positief kader te plaatsen. Hierdoor is het makkelijker om zelfverzekerd te blijven wanneer je geconfronteerd wordt met een ‘je bent te gevoelig’ opmerking. Onthoud dat je recht hebt op een leven met een voor jouw passend prikkelingsniveau, ongeacht wat anderen daarvan vinden. Je zult ervaren dat als het lukt oude negatieve opmerkingen van anderen los te laten, het makkelijker wordt jezelf te zijn. Vanuit daar wordt het ook gemakkelijker om je leven in te richten naar wat bij jou van nature past. Zo kun je als HSP helemaal tot bloei komen en pluk jij er de vruchten van. Wil je hier hulp bij van mij? Bekijk dan de coaching pagina. Ik help je graag!

Liefs, Nore