In onze samenleving bestaan er helaas nog steeds heel wat misvattingen over burn-out. Nienke Thurlings bespreekt in haar boek “Jong burn-out” vier hardnekkige misvattingen over burn-out die bijdragen aan een gebrekkig begrip over wat het precies is én niet is. In deze blog bespreek ik deze vier misvattingen en daarnaast hun relatie tot hoogsensitiviteit.
Misvatting 1: Een burn-out is voor watjes
Regelmatig heerst nog het idee dat mensen die een burn-out krijgen zwak zijn. In andere woorden: dat ze een normale hoeveelheid belasting niet aan konden omdat ze aanstellers zijn. Het tegendeel is echter waar. Een burn-out ontstaat alleen wanneer je voor een te lange tijd zowel je fysieke als geestelijke grenzen voorbij bent gegaan. Een burn-out is dus het tegenovergestelde van zwak zijn: je wilde/moest juist te lang sterk zijn. Een burn-out kan in dat licht gezien worden als de ultieme noodrem van je lichaam. Je lichaam dwingt je om te stoppen door in te storten zodat je wel een stapje terug moet doen.
Hoogsensitieve mensen hebben vaak de neiging om anderen te willen helpen, zichzelf onder druk te zetten om aan verwachtingen te voldoen en moeite met “nee” zeggen. Hierdoor gaan HSP’s nog al eens over hun grenzen heen. Meer onzichtbare geestelijke/emotionele grenzen zijn hierbij net zo belangrijk als fysieke grenzen. Het is dus belangrijk om alert te blijven op het stellen van je grenzen en daarnaast je verdiende rustmomenten te pakken.
Misvatting 2: Een burn-out is enkel een mentaal probleem
Een burn-out treft je naast geestelijk en emotioneel ook lichamelijk hard. De grote hoeveelheid stresshormonen ontregelt verschillende systemen zoals je hormoonbalans en immuunsysteem. Dit merk je bijvoorbeeld in je menstruatiecyclus (als vrouw) of je wordt net wat eerder verkouden. Een burn-out beïnvloedt dus ook je meetbare fysieke gezondheid. Daarnaast ervaren veel mensen met een burn-out onverklaarbare fysieke klachten, zoals kortademigheid, spierpijn, hoofdpijn, buikpijn, etc. als gevolg van de hoge mate van stress (somatiseren).
Er zijn aanwijzingen dat hoogsensitieve personen vaker fysieke symptomen ervaren als reactie op stress. Dit komt doordat de stress niet goed verwerkt wordt in een al overprikkelde staat. De verwerking loopt als het ware vast omdat het te veel is. HSP’s kunnen ook moeite hebben met hun intense emoties begrijpen en effectief uiten. In beide gevallen kunnen fysieke klachten een manier van het lichaam zijn waarop het onverwerkte stress probeert te uiten. Wel belangrijk om te noemen: niet elke HSP heeft last van somatisatie. Ieder lichaam en ieder persoon is natuurlijk anders.
Misvatting 3: Een burn-out komt altijd door werk of studie
Een burn-out wordt veroorzaakt door uitputting en overprikkeling, en dat kan door allerlei omstandigheden worden veroorzaakt. Die kunnen gelinkt zijn aan je werk of je studie, maar het kunnen ook persoonlijke-, emotionele- of sociale omstandigheden zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan relatieproblemen, geldzorgen, een onverwerkt trauma, ouder zijn van een kind met speciale behoeften, enzovoort.
HSP’s zijn van nature vatbaarder voor overprikkeling vanwege hun diepgaande verwerking van prikkels en emoties. Dit kan ertoe leiden dat je sneller uitgeput raakt in situaties of omstandigheden waarin de prikkels overweldigend zijn. Zoals iedere HSP waarschijnlijk wel herkent, is een overdaad aan prikkels te vinden in veel alledaagse situaties, zoals het gezinsleven of sociale gelegenheden. Deze kunnen dus net zo goed bijdragen aan een burn-out als werk of studie.
Misvatting 4: een burn-out betekent dat je gewoon even goed moet uitrusten
Een burn-out is er veel meer dan alleen ‘moe zijn’. Vermoeidheid is slechts een van de symptomen is daarnaast veel extremer dan ‘gewoon moe’ zijn. Bij een burn-out zijn verschillende systemen zo in de war geraakt dat er een diepgaand herstelproces nodig is, zowel lichamelijk als geestelijk. Ook zal enkel uitrusten je niet bewust maken van de onderliggende patronen die uiteindelijk hebben geleid tot de burn-out. Vaak vergt het voorkomen van een nieuwe burn-out een hele andere manier van je leven inrichten. Dit is niet makkelijk en kost daarnaast ook tijd.
Als hoogsensitief persoon kan het herstelproces van een burn-out ook inhouden dat je je hoogsensitiviteit leert herkennen en begrijpen. Vanuit daar kun je ook leren hoe je effectief kan omgaan met prikkels en stress. Goed kunnen omgaan met je hoogsensitiviteit is van groot belang om je te helpen een burn-out in de toekomst te voorkomen.
Heb je burn-out klachten en ben je daarnaast ook hoogsensitief (of heb je dat vermoeden)? Ik begeleid je graag in je proces naar herstel. Hierbij zijn de factoren die geleid hebben tot de burn-out, het mentale en fysieke herstel en het leren omgaan met je hoogsensitiviteit heel belangrijk. Zodat jij, samen met je hoogsensitiviteit, weer in je kracht komt! Bekijk hier de coaching die ik aanbied.
Liefs, Nore
Verder lezen?
– Boek: Jong burn-out van Nienke Thurlings