Het belang van een goede werk-privébalans komt steeds meer onder de aandacht. Voor iedere werknemer is dit belangrijk. Een goede werk-privébalans draagt namelijk bij aan het algemene welzijn, het energieniveau en het geluk van mensen, zowel op het werk als privé. Voor HSP’s is het vinden van een goede balans tussen werk en privé misschien zelfs nog essentiëler. In deze blog ga ik daar dieper op in.
Het belang van een goede werk-privébalans voor iedereen
Een goede werk-privébalans houdt in dat er een gebalanceerde en gezonde verdeling is tussen werkgerelateerde verplichtingen, persoonlijke activiteiten en verantwoordelijkheden en tijd voor jezelf waarin je kan uitrusten. Een gezonde balans tussen je werkleven en privéleven heeft verschillende positieve invloeden.
Allereerst voelen mensen zich over het algemeen gelukkiger en ervaren ze meer rust als ze gevoel hebben dat de verschillende onderdelen van hun leven in balans zijn met elkaar. Ze ervaren dat ze tijd en energie hebben voor alle belangrijke onderdelen van het leven, zoals werk, familie, vrienden en hobby’s. Een slechte werk-privébalans daarentegen veroorzaakt vaak overmatige stress. Je kunt een gevoel van gebrek aan tijd en achter de feiten aanlopen ervaren en daarnaast het idee hebben dat je anderen tekort doet. Hoge stressniveaus maken je gevoeliger voor het ontwikkelen van lichamelijke en geestelijke klachten. Balans tussen werk en privé heeft daarentegen dus een beschermende werking op je gezondheid.
Bovendien bevordert een gezonde werk-privébalans productiviteit, concentratie en creativiteit. Wanneer je in evenwicht bent is het namelijk makkelijker om goed te presteren. Dit heeft ook te maken met dat een gezonde werk-privébalans bijdraagt aan een goed energieniveau. Genoeg energie hebben creëert ook veerkracht om uitdagingen aan te gaan in zowel je privéleven als op je werk. En uitdagingen, die zijn er dagelijks wel. Ondanks al deze voordelen is de realiteit helaas dat veel mensen tegenwoordig te maken hebben met een verstoorde werk-privébalans.
Werk uit balans
Op het werk kunnen diverse factoren van invloed zijn op de verstoring van de werk-privébalans. Deze factoren zijn persoonlijk en verschillend per situatie. Zo kan je bijvoorbeeld uit balans raken van het voortdurend overspoeld worden met deadlines en vaak moeten overwerken. Maar het is ook mogelijk dat je inflexibele werktijden lastig te combineren zijn met het gezinsleven dat jij graag voor je ziet. Wanneer werk een te groot deel van de balans inneemt, merken mensen dat ze te weinig tijd overhouden voor familie en vrienden, maar vaak ook voor zichzelf. Er is dan te weinig tijd voor ontspanning, herstel en hobby’s die je energie weer opladen.
Privé uit balans
Het is een misvatting dat alleen je werk de balans kan verstoren. Het leven buiten je werk kan ook te hectisch zijn. Je hebt bijvoorbeeld het gevoel dat je van hot naar her rent en constant bezig bent met allerlei verplichtingen. Een te druk sociaal leven, te veel persoonlijke projecten of te veel familieverplichtingen kunnen je ook uitputten. Dit kan ook weer invloed hebben op je werk. Je hebt bijvoorbeeld minder concentratie of bent snel afgeleid. Ook wanneer je privéleven vooral zorgt voor een slechte werk-privébalans, geldt dezelfde consequentie dat er vaak te weinig tijd is voor rust en herstel.
Wanneer je werk-privébalans even verstoord is, hoeft dit nog niet zo’n ramp te zijn. Bijvoorbeeld als het even rustig of juist heel druk is op je werk of als er bijvoorbeeld privé iets vervelends gebeurt dat van tijdelijke aard is. Als je in de basis een goede werk-privébalans hebt, heb je meestal de veerkracht om dit goed op te vangen. Echter, als de situatie langer aanhoudt kan het gebrek aan balans tussen werk en privé leiden tot stress, vermoeidheid en zelfs burn-out.
Hoe merk je dat je werk-privébalans langdurig verstoord is?
- Je gestrest, onrustig of opgejaagd voelen
- Slecht slapen
- Sneller geïrriteerd en boos worden
- Een slechte concentratie hebben
- Lichamelijke klachten zoals hoofdpijn en buikpijn
- Piekeren
- Minder tevreden zijn over je leven
- Te veel gericht zijn op wat anderen van je verwachten en kwijt zijn wat je zelf belangrijk vindt
- Weinig energie
- Slechter voor jezelf zorgen
- Overweldigd raken door je to-do lijstje
- Minder goed worden in prioriteiten stellen
- Het overzicht verliezen
Waarom is een goede werk-privébalans specifiek belangrijk voor HSP’s?
Hoogsensitieve mensen beleven de wereld om hen heen diepgaand en reageren intenser op situaties en prikkels. Wanneer er voornamelijk positieve invloeden zijn, geeft dit een voordeel. Je wordt bijvoorbeeld heel gelukkig van een kleiner succes op je werk. Maar wanneer op het werk en/of privé de negatieve prikkels overheersen, kan dit een HSP sneller uit balans brengen dan een niet-HSP. Wanneer er te veel van je gevraagd wordt, ben je kwetsbaarder voor overprikkeling en emotionele overbelasting, wat leidt tot stress. Als hoogsensitieve mensen niet geleerd hebben om op een gezonde manier met stress en overprikkeling om te gaan, verhoogt dit het risico op een burn-out.
Daarnaast blijkt uit onderzoek van Esther Bergsma dat HSP’s taken beter uitvoeren (betere focus, snellere reactie en beter resultaat), maar dat de keerzijde hiervan wel is dat HSP’s na afloop meer stress ervaren dan niet-HSP’s. Hoogsensitieve mensen bleken ook meer tijd nodig te hebben om te herstellen. Echter bleek juist dat veel HSP’s onvoldoende hersteltijd nemen of krijgen. Wel 64% van de (hoogsensitieve) deelnemers gaf aan onvoldoende rust te krijgen. Onvoldoende rust, en daardoor onvoldoende herstel, verhoogt de kans op een burn-out. Dat hoogsensitieve mensen dus meer rust nodig hebben voor een gezonde balans, maar tegelijkertijd ze er vaak onvoldoende van krijgen, maakt ze gevoeliger voor een burn-out.
In de praktijk blijkt inderdaad dat burn-outs onder HSP’s helaas regelmatig voorkomen. Zo bleek uit hetzelfde onderzoek dat 57% van de HSP’s die deelnamen een burn-out had gehad. Meer dan de helft dus! Een goede werk-privébalans kan gelukkig op verschillende manieren helpen de kans op een burn-out te verkleinen.
Overprikkeling beperken
Hoogsensitieve mensen zijn gevoeliger voor prikkels, zoals geluiden, drukte en emotionele energie. Prikkels zijn vaak veelvuldig aanwezig op het werk en in het privéleven. Wanneer je werk en privéleven niet in balans is, is de kans groot dat je overmatig blootgesteld wordt aan prikkels zonder voldoende tijd voor rust en herstel. Dit kan vervolgens leiden tot (chronische) overprikkeling, wat het risico op een burn-out vergroot. Het is daarom belangrijk balans te brengen in je werk en privéleven en daarnaast goed om te leren gaan met overprikkeling. Zowel het voorkomen ervan als ermee omgaan als het al is gebeurd.
Diepgaande betrokkenheid beperken
HSP’s ervaren emoties diepgaand en kunnen zich daardoor intens betrokken voelen bij het werk dat ze doen of bij belangrijke personen in hun privéleven. Dit is in principe een mooie eigenschap, maar als het doorschiet kan het ook leiden tot een te hoog niveau van emotionele belasting. Een goede werk-privébalans helpt je om ook afstand te kunnen nemen van je werk en privé verplichtingen en om ook tijd te nemen voor ontspanning en leuke dingen. Je hebt dan voldoende tijd voor emotionele verwerking en herstel van je energietank. Ben je uit balans? Dan wordt het vaak lastiger om om te gaan met stress en emotionele situaties op het werk en privé.
Grenzen
Als HSP is het extra belangrijk om goed te weten waar je grenzen liggen om jezelf te kunnen beschermen tegen overmatige stress en belasting. Maar hier komt het probleem: grenzen stellen is nou juist een onderwerp waar veel HSP’s mee worstelen. Bewust bezig zijn met een goede werk-privébalans creëren, helpt je om duidelijke grenzen te stellen aan je werk en privéleven. Deze grenzen zijn van groot belang om inspanningen binnen de perken te houden en momenten van herstel in te kunnen bouwen. Grenzen stellen en handhaven helpt HSP’s ook om hun energie beter te beschermen. Door het stellen van grenzen kun je beter de balans bewaren tussen je eigen behoeften en de eisen van je omgeving. Dit vermindert de kans op overmatige stress en overbelasting en daarmee ook het risico op een burn-out.
Wil je aan de slag met jouw werk-privébalans maar heb je hier wat hulp bij nodig? Of merk je bijvoorbeeld dat je last hebt van klachten die misschien veroorzaakt worden door een verstoorde werk-privébalans? Ik help je graag bij de balans weer herstellen zodat je weer beter in je vel gaat zitten en meer regie gaat ervaren! Bekijk hier de coaching die ik aanbied.
Liefs, Nore